Quelltext der Seite Benutzer:Wistula/Verhältnis Albrecht Daniel Thaer zu Dezydery Chłapowski

[[Datei:Dezydery Chłapowski.PNG|thumb|Dezydery Chłapowski]]
[[Datei:Albrecht Daniel Thaer, Stich.JPG|miniatur|Albrecht Daniel Thaer]]

'''Zum Verhältnis zwischen [[Albrecht Daniel Thaer]] (1752-1828) und [[Dezydery Chłapowski]] (1788-1879)'''

Weitere [[Chłapowski|Chłapowski-Angehörige]].

Die Familie Chłapowski erwarb 1744 ein Gut im [[Kreis Kosten]] von Sigismund Wladislaus von Lucke-Kursko. Enteignung 1939. Der letzte Besitzer starb beim [[Warschauer Aufstand]]. Chłapowski erfuhr durch Thaer eine grosse Förderung ...<ref>gem. schriftl. Auskunft Hubertus von Lucke</ref>

Die erste Reise C's nach England im Jahr 1814 war dem Kennenlernen von Land und Leuten gewidmet. Die zweite Reise (1818) diente der Vertiefung von Kenntnissen moderner Landwirtschaftslehre. Er reiste durch Deutschland, wo er den berühmten Landwirt Albrecht Thaer (1752-1828) besuchte, der in Möglin, in der Nähe Berlins, eine landwirtschaftliche Hochschule gegründet hatte<ref>gem. Krzysztof Chłapowski (Bearb.), ''Chłapowscy. Kronika rodzina'', S. 68 (in Polnisch)</ref>.

D. C. - Ordonanzoffizier Napoleons und General im [[Novemberaufstand|Aufstand 1830/31]] stammte aus [[Turew]] im [[Powiat Kościański]]. Nach den napoleonischen Kriegen wollte er neuzeitliche Landwirtschaft erlernen und begab sich nach Möglin zu Albrecht Thaer. Das war im Frühling und Sommer 1817. Er schreibt in seinen Memoiren, dass er von Thaer viel gelernt hatte und das Thaer ihm den Rat gegeben hatte, nach England zu reisen, um die dortige Landwirtschaft, die Thaer als die damals beste betrachtete, kennen zu lernen. C blieb mehr als ein Jahr von 1818-1819 in England (inkl. eines längeren Zeitraums bei [[William Coke]] (Thomas William Coke, 1st Earl of Leicester 1754-1842) auf dem Gut [[Holkham]] des [[Duke of Lancaster|Dukes of Lancaster]] <ref>gem. schriftl Auskunft von Dezydery Chłapowski, Urenekel con D.C., Schreiben ab Krakau an Hubertus von Lucke-Kursko vom 7. Februar 1984</ref>.

Wybitny rolnik niemiecki [[Johann Gottlieb Koppe]] zaliczył Turew do „najznakomitszych gospodarstw", Chłapowskiego zwano zaś nieraz „polskim Thaerem" albo „polskim Blockem". W wysokim stopniu podniósł kulturę rolną, zwłaszcza na ziemiach polskich zaboru<ref>gem. Zdzisław Grot, ''Dezydery Chłapowski, 1788-1879. Wybitni Wielkopolanie'', Państwowe Wydawn. Naukowe, 1983, ISBN 8301045523, ISBN  9788301045524, [Bezugsangabe]</ref>. “Polnischer Thaer” auch in: <ref>''Przegląd zachodni'', Band 10, Ausgabe 1-8, Instytut Zachodni, 1954</ref>

Stare sposoby gospodarowania nie przekonywały Chłapowskiego. W 1817 r. udał się do Moeglin, gdzie A. Thaer prowadził wzorcowe gospodarstwo rolne oraz szkołę rolniczą. Lektury i pobyt u Thaera zainteresowały Chłapowskiego płodozmia- nem ...<ref>gem. Anna Sieradzka (Red.), Stowarzyszenie Historyków Sztuki (HRSG.), ''Dwór polski. Zjawisko historyczne i kulturowe. Materiały VII Seminarium zorganizowanego przez Oddział Kielecki Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Dom Środowisk Twórczych w Kielcach'', Kielce, 16.-18. Oktober 2003, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2004, ISBN 8388341138, ISBN 9788388341137</ref>.

Les principes de la doctrine d'Albrecht Thaer not aussi été connus par Dezydery Adam Chłapowski — auteur du manuel: Sur la sylviculture, publié en 1836, mais dans son activité économique et pratique de ses biens il s'appuyait ...<ref>gem. Franciszek Bujak und Jan Rutkowski, Roczniki dziejów społecznych i gospodarczych, Band 40, Towarzystwo Naukowe we Lwowie. Sekcja Historji Społecznej i Gospodarczej, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych, Verlag: Sekcja Historji Społecznej i Gospodarczej, 1979</ref>.

Chłapowski zdecydował się na studia nad nowoczesną agronomią. W pierwszym okresie czyta niemieckie książki Albrechta von Thaera,  [[Albrecht Block]], JG Koppego, a następnie postanawia się zapoznać z angielskimi dziełami rolniczymi — Browna<ref>gem. Józef Babicz, Wanda Grębecka und Zbigniew Wójcik (Red.), Studia z dziejów ochrony przyrody w Polsce. Praca zbiorowa, Band 131 z Monografie z Dziejów Nauki i Techniki, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki (Polska Akademia Nauk), Verlag: Ossolineum, 1985
ISBN 8304016427, ISBN 9788304016422</ref>.

... the works of several English agricultural writers, and finally, the opinion of the leading German agronomist, Thaer. (welche Seite ?) und ... He realized that the only way to study English and Scottish farming was to visit Britin again. The famous German agronomist whom he consulted - Albrecht Thaer - supported the idea. And so, in the summer of 1818 ...<ref>''Polish-Anglosaxon studies'', Band 2, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Verlag: UAM, 1991, [http://books.google.de/books?id=nDgjAQAAMAAJ&q=thaer,+ch%C5%82apowski&dq=thaer,+ch%C5%82apowski&hl=pl&sa=X&ei=5G7oT_anKonAswb91KDoAQ&ved=0CFoQ6AEwBw S. 70]</ref>.

Nie zważając na to, Chłapowski przypatrywał się pracom polowym, rozpytywał sąsiadów. Sprowadził nawet niemieckie podręczniki rolnicze. Na wiosnę 1817 postanowił odbyć praktykę u słynnego niemieckiego agronoma A. Thaera, który prowadził ...<ref>gem. Włodzimierz Bernacki und  Tomasz Gąsowski (Autoren), Tomasz Gąsowski (Red.), ''Wybitni Polacy XIX wieku. Leksykon biograficzny. Leksykon historii i kultury polskiej'', Verlag: Wydawn. Literackie, 1998</ref>.

Thaer, jak powiedział Chłapowskiemu, miał tylko 300 talarów od rządu pruskiego i za mało czasu na Anglię, ...<ref>gem. Stefan Bratkowski, ''Skąd przychodzimy? Opowieści z drugiego kwadratu'', Verlag: Iskry, 1975, [http://books.google.de/books?id=rz1FAAAAIAAJ&q=thaer,+ch%C5%82apowski&dq=thaer,+ch%C5%82apowski&hl=pl&sa=X&ei=foroT_q8KoHVsga7lPz2AQ&ved=0CEcQ6AEwBTgK S. 26]</ref>.

Besonders dienten die eingewanderten deutschen Besitzer den Polen vielfach als nachahmenswertes Muster, aber auch bei den Polen selbst erstand in dem General von Chlapowski, dem polnischen Thaer, eine bedeutende Kraft, die eine rege Wirksamkeit für die Entwicklung der Posener Landwirtschaft entfaltete<ref>gem. Paul Krische und Karl Riemann, ''Die Provinz Posen. Ihre Geschichte und Kultur unter besonderer Berücksichtigung ihrer Landwirtschaft'', Verlag: R. Weicke, 1907, [http://books.google.de/books?id=a7IvAAAAYAAJ&q=thaer,+ch%C5%82apowski&dq=thaer,+ch%C5%82apowski&hl=pl&sa=X&ei=YLjoT5-mCsfUtAb-l72wCw&ved=0CD8Q6AEwBDgU S. 158]</ref>.

== Einzelnachweise ==
<references />