Benutzer Diskussion:TacoTichelaar/raspoetin/deutz

Olfert Dapper (Amsterdam, gedoopt 6 januari 1636 – Amsterdam, begraven op 29 december 1689) was een Nederlandse polyglot, geograaf, en geschiedschrijver. Zijn boeken over verre landen en volken werden in zijn tijd wereldberoemd. Vertalingen verschenen in het Engels, Frans en Duits.

Biografie

[[Bestand:UB Maastricht - Dapper 1670 - Paolinx.jpg|miniatuur|Illustratie van de porseleintoren van Nanking, uit Gedenkwaerdig bedryf (1670)]]

Damaskus, illustratie uit Dapper

Dapper was de zoon van een lijndraaier en is geboren in de Anjelierstraat. Zijn grootvader, een kuiper, kwam uit Gescher; zijn ouders waren in 1624 getrouwd. Ze lieten hun kinderen in de Lutherse kerk dopen; een aantal stierf jong. Olfert had bij het overlijden van zijn vader in 1644 nog een oudere broer Gerrit (1627-1690) en een zus Lysbeth (1633-). Trijntje Heeren, hun moeder was toen zwanger; zij stierf in 1672.

In 1658 stond Dapper ingeschreven aan de Universiteit van Utrecht. Het is onduidelijk waar hij is gepromoveerd in de medicijnen. Na zijn studie ging hij weer in Amsterdam wonen. Zijn eerste publicatie was een boek van de hand van Kenelm Digby over plantkunde, vertaald vanuit het Engels naar het Latijn.

In 1663 droeg hij de Historische Beschrijving der Stadt Amsterdam, een uit vijf delen bestaand boekwerk, op aan burgemeester Cornelis Witsen. Dapper had dankbaar gebruikt gemaakt van het familiearchief, zoals blijkt uit het voorwoord.

In 1665 verscheen een eerste Nederlandse vertaling uit het Grieks van de Historiën van Herodotus; het boek is opgedragen aan Nicolaes Witsen, die net terugkwam uit Moskovië, dat hij samen met Jacob Boreel had bezocht. Dapper werd beschuldigt van atheïsme.

Reisbeschrijvingen van Afrikaanse, Aziatische landen en eilanden in de Middellandse Zee verschenen van 1668 tot 1688. Die boeken werden opgedragen aan Johan de Witt, Cornelis de Witt en Johan Hudde.

In 1672 verkoopt hij een half huis op de Brouwersgracht. In 1674 woont hij naast zijn broer in wijk 47, naar alle waarschijnlijk in het ouderlijk huis in de Jordaan.

Olfert Dapper is nooit op de exotische bestemmingen, waar hij over schreef, geweest. Dapper geeft een uitvoerige lijst van auteurs, die hij geraadpleegd had; ook Portugese en Italiaanse. Hier en daar beroept hij zich zelfs op Arabische mededelingen; blijkbaar was hij uitermate belezen. Hij verkreeg materiaal van Isaac Vossius, Joan van Hoorn, Balthasar Bort, Georg Friedrich Wreede en vooral Samuel Blommaert. Dapper werkte lang samen met de uitgever en plaatsnijder Jacob van Meurs.

Een belangrijke bron voor informatie moet Nicolaes Witsen zijn geweest. Dapper droeg in totaal vijf boeken aan hem op. Dapper stierf op 53-jarige leeftijd in een huis aan de Leidsegracht in Amsterdam en werd begraven in de Noorderkerk. Dapper is nooit gehuwd geweest.

Varia

• Sinds 1983 bevindt zich in Parijs het Musée Dapper, gewijd aan kunst en cultuur uit Afrika en de Caraiben, dat naar hem vernoemd is.
• Schrijver Willem Frederik Hermans schreef een boek onder de titel Het Evangelie van O. Dapper Dapper (1973).
• Niet alleen in Amsterdam is hij geëerd met een straatnaam: de Dapperstraat, ook in Deventer en Tilburg.

Werk

[[Bestand:Dapper Asia 1681 Title.jpg|thumb|Illustratie van de mensen rijden een olifant, van de 1681 Duitse editie van de Dapper's Naukeurige beschryving van Asie (1680).]]

• Historische beschryving der Stadt Amsterdam : waer in de voornaemste geschiedenissen ... hier ter stede voor-gevallen zijn, verhandelt, en ... in meer als tzeventigh kopere platen ... vertoont worden (1663)
• Naukeurige Beschrijvingen der Afrikaensche gewesten (1668)
• Naukeurige beschrijvinge der Afrikaensche Eylanden (1668)

De Staten van Holland verleenden aan Jacob van Meurs octrooien voor de uitgave van een verhaal van twee gezantschappen naar China „getrocken uyt de gehoudene aanteeckeningen door Dr. O. Dapper." De volledige titel luidde:

• Gedenkwaerdig bedryf der Nederlandsche Oost-Indische Maetschappye, op de kuste en in het Keizerrijk van Taising of Sina: behelzende het 2e gezandschap aen den Onder-Koning Singlamong ... Vervolgt met een verhael van het voorgevallen des jaers 1663 en 1664 op de kuste van Sina ... en het 3e gezandschap aan Konchy, Tartarsche Keizer van Sina en Oost Tartarye ... beneffens een beschryving van geheel Sina (1670)
• Asia, of naukeurige beschryving van het rijk des Grooten Mogols, en een groot gedeelte van Indiën: ... beneffens een volkome beschryving van geheel Persie, Georgie, Mengrelie en andere gebuur-gewesten ... verciert doorgaens met verscheide afbeeldingen in kooper gesneden (1672)
• Naukeurige beschrijving van gantsch Syrie, en Palestyn of Heilige lant; ... beneffens de landen van Perea of Over-Jordaen, Galilea, byzonder Palestyn, Judea en Idumea: ... verrijkt met lantkaerten en afbeeldingen der voornaemste steden, en gedenkwaerdighste gebouwen (1677)
• Naukeurige beschryving van Asie : behelsende de gewesten Mesopotamie, Babylonie, Assyrie, Anatolie of Klein Asie : beneffens eene volkome beschrijving van gansch ... Arabie (1680)
• Naukeurige beschrijving van Morea, eertijts Peloponnesus; en de eilanden, gelegen onder de kusten van Morea, en binnen en buiten de Golf van Venetien; waer onder de voornaemte Korfu, Gefalonia, Sant Maura, Zanten, en andere in grooten getale (1688)
• Naukeurige beschryving der Eilanden, in de Archipel der Middelantsche Zee, en omtrent dezelve, gelegen: waer onder de voornaemste Cyprus, Rhodus, Kandien, Samos, Scio, Negroponte (1688)

Externe links

• Biografie Dapper op: Stichting Dr. Olfert Dapper en China
• Français⧼Colon⧽
  Musée Dapper
• Vorlage:Link dbnl auteur