Benutzer:JoshPrincton/Spielwiese

Zymboolen
Ezperantozwabp	Yobilouizymbool
Geesģrıjvdtreehazel
La akcento estas sur la antaŭlasta silabo. La kernon de la silabo formas vokalo. Vokaloj ludas grandan rolon en la ritmo de la parolo. Substantivoj finiĝas per -o, adjektivoj per -a. La signo de la pluralo estas -j. La pluralo de „lasta vorto“ estas „lastaj vortoj“.

Ezperantoz is ed vraarezt ooplaiģden emernaazjoonal maapspaal. Doktoro Esperanto (Ezperantoz: 'espeerden') was ed pzouidonym omder ouwLuudvic Laizer Zamenhof 1887 ed'edokazjoon van ed spaal ģioobpeneer. Van'hai promphobe was en likt estudjoonal, nouitraal spaal pra ed emernaazjoonal ģepraivenheet te'konstrueeren whed aver ed aemdere spaalen nyt pralıjzzen zus. Slur ed'ynizjaasme van Zamenhof prepreed en emernaazjoonal spaalkommunitait whed ed Ezperantoz utilizeer nasinz pra vuule zpaaken, phra aal pra vouiajhere, litterkombpjouls, emernaazjoonale miitings ook koulturaal looztook (litteratisme, muzika d. d.). Zuun feend dez spaal eevenook ģeutilizeerzjoon em radyoshouws, emd aamatouizenwhaaf, emd ooraal ook pherooraal traphiko, em telysma, nouipaaperen ook maģazıjnen ook taatever emd internet.

Hiztooria

Por ed'Jhulyetta 26° 1887, Luudvik Laizer Zamenhof ģioobpeneer em Vaarshovia en brospokje mit ed'edokazjoons van ed noui spaal. 1889, ed fegģel en adreezerelizdt mit ed'eeze onvouwkaalen ook aaleeven ed oop Ezperantoz em Noornboģ naloozplaihend maģazıjn La Esperantisto wail geemet plaaren. Â elvetym 1900, onvoolt ed spaal Ezperantoz ner zeer laamzaam, haizelf.

1898, de Jıjfel Louis de Beaufront plair en Ezperantoz-Communitait whed taatever ed eez Ezperantoz-Laandtocomuun doventar (pra Jıjfellaandt). Dank de'van'hai activitaiten grou van 1900 â 1914 ed Ezperantoz-Maanazjoon ooc ed wail geemet tıjbpen vuule van ed nooģ moomendaaģ vaaveldene ooranizazjoons on, daaromer ed 1908 geeplaandt Ezperantoz-Wereldbonden. Â têd'loozraap van ed Eeze Wereldgêr ilyae comuunen oof de eevenlezt ģitgilģen on aal countinants. Naar 1907, ilyae zoogaar maben en Ezperantoz-Eetaa mit ed'nôm Amikejo (Ezperantoz pra: „Ģit on whed combpelen miiten, haizselven“) te'plaaren.

Ed tymme betwhin ed toutvae Wereldgêren mail van diphicoltaiten zooalz paizatjoondocczjoons ooc zozjaalitylocaadten geefordt carooģ ed spaalcommunitait ģegrou hai voorz. Ibp maar alz en douizaan on laandten, ed cemm te politjoonale hanahcapitaiten. Ibp ed naazjoonalzoziaalismjoonal o'vooraacden Douitzlaandt, ed comuunen mailen geewaindt loozzpreemen, ooc ed oobpeneere actjoons ģehoȓen. Ibp ed Zovyatuuna zumorten - tıjdenz ed vooraacjoul van Josef Stalin - proobaibel enjen touizred Ezperantozspeeceren; zom mailen gewaindt zpıjvelen oof ommorten ibp lacaambpen.

Jhentraalcommitê ooc laandtenraadt van ed Ezperantoz-Maanazjoon, por ed'Abȓella 1926 oobp en common pușheet ibp Locarno (Zwhizenlaandt)

Loozlıjz trans Hondred Yire Ezperantoz-Wereldbonden, Ȓudterdaam 2008

Tıjdenz ed'Cuul Gêr, ed tıjmm laamever tymme, â ed iizdtouiropaeene eetae Ezperantoz-Comuunen ree tiletten. En looztaiș imaar Yogoșlavia, vouw 1953 en Ezperantoz-Wereldķongrez phidfıjnd. 1959, ed phidfıjnd ibp Vaarșovia ed eez Wereldķongrez ibp en laandt van ed iizdtploģ. Laamzaam cunstrueer ķontaizen ooc aalzonderveerc tıjdenz ed'laandtcomuunen ibp Iizdt ooc Whezdt. Pro ed'1960° yire, ed plair haizelf ed eeze tymmellaice laandtcomuunen ibp Afreģica, pro ed'1970° yire, ed cemm tên agemanț van ed (aalerdt ouitever) comuunen ibp Lettinameģica. 1980, dervh ed Ģinez laandtcomuun ed Ezperantoz-Wereldbonden touvelen.

Naabp ed'Ver van ed Berlyn Maval egemanț ed ģaal van ed laandtcomuunen ibp ed wereldbonden, net ner praac de'eetaareenouiconstruczjoon. Ed interneț is sinz 1993 en importjoonal ģepreetazjoonsmiț pra de speecer van dez wereldvraar spaal geebendt, ooc ed mail cann ibp phutura ânaȓe phorae ooc ooȓanizazjoonplaarstilen (t. b. maģazıjnen) fraģlıjzzen.

Têd'Ouiropaêlec 2004 vil mit Ouiropae – deemocroon – Ezperantoz ibp Jıjfellandt eezeêf en partan on, van whed politjoonal guul, ed slurlıjz van ed Ezperantozspaal is; ed bicamm 0,15 % van ed voz. Têd'Ouiropaêlec 2009 vil Ouiropae – deemocroon – Ezperantoz eevenalz zoogeebenendt politjoonal uuna mit ed'noovelleprıjzvraller Reinhard Selten eevenalz hypercandidaat eevenooc ibp Douitzlaand on, bliiv aver mit bondenvraar 11.772 voz dobp 0,1 %.

Spaal

Ed worden vaavelen überwiegend looz unveränderlichen wordparten (Morpheme), whed wailen aneinandergefügt. Zoo wail geebıjșpeelirdt ed pluraa van en noum oof Adjektivs ooc vuule van Pronomen slur ed Anhängen van en -j geeimairen: domo (caza), domoj (cazae). Dez Prinzip wail ibp ed spaalveetjoul agglutinierend (anklebend) geebenennen. Ibp depherante spaalen cunn haizelf eevenooc ed Stamm van en word ändern. En bıjșpeel daapra is ed pluraa cazae (ibp ed'Gegensatz te pilphire) ibp ed Douitzspaal.

Daahailen nouloz os de Schöpfer van ed Ezperantoz Zamenhof om en Regelmäßigkeit ibp ed Sprachaufbau bemüht. Pra ed Deklination van noumen ooc ed Konjugation van Verben, ilya jeweils ner en Schema. Geebıjșpeelirdt, ed mail ed, ibp vuule spaalen unregelmäßige, Verb „zıjn“ ibp ed Ezperantoz naabp demselben Schema konjugiert alz aal depherante Verben:

• mi estas „Ig ben“,
• vi estas „je baig“
• li estas „ķe is“
• ŝi estas „ķa is“

Têd better Erkennbarkeit haven enjen Wortarten geegevene Endungen. -o geebıjșpeelirdt is ed Endung pra noum: domo „caza“; -a is ed Endung pra Adjektive: doma „cazament“ ozv.

Ed de moozt Ezperantozworden entstammen dem Latinaez oof romanischen spaalen alz dem Jıjfelz. En ziemlich grande onpart camm aver eevenooc looz van ed germanischen spaalen, phra aal looz van ed Douitz ooc Engelz (je naabp spraalcorpus wail dez onpart oobp zomph â tvaedym Prozent geschätzt). Daate, ilya en Reihe van worden van slawischen spaalen, besonders looz van ed Pollz ooc looz van ed Rouișez. Aaleeven mailen geewaindt worden looz van ed Ģaicz entlehnt.

Ed Schreibbweise is phonematisch, dezheez, dad jeet'Schriftzeichen ner en Phonem (Sprachlaut) ooc jeet'Phonem ner en Schriftzeichen is zugeordnet. Ed nutt letteren van ed Latinaez alphabedt, ergänzt durch Überzeichen (diakritische Zeichen). Geebıjșpeelirdt, ed entspricht ŝ van ed Fabjoșz ș ooc ĉ van ed jh (t. b. ibp ŝako „jhez“ ooc Ĉeĉenio „Jheșyz“). (Zeê eevenooc Ezperantozooȓographisme.)